Dierziekten
IBD bij katten staat voor "Inflammatory Bowel Disease" en kan worden vertaald als "chronische darmontsteking". Het gaat niet om één enkele ziekte, maar is een verzamelnaam voor verschillende ontstekingsziekten in het darmgebied die blijvend aanhouden. Er is geen remedie voor IBD, maar het kan goed worden behandeld. Alles wat je moet weten over de ziekte vind je hier.
De dierenarts probeert IBD bij katten te verlichten met een combinatie van dieetverandering en medicatie - Shutterstock / M.A. Arkhipov
Chronische darmontsteking komt niet alleen voor bij katten, maar ook bij honden en mensen - de meest voorkomende vormen van de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa zijn er. Over de oorzaken is weinig bekend. Bij mensen gaan artsen ervan uit dat een genetische aanleg en een auto-immuunreactie van de darm samenkomen en de ziekte uitbreekt door een trigger zoals bepaalde voedingsmiddelen of bacteriën.
Wat is IBD bij katten?
IBD bij katten is niet zo goed onderzocht als bij mensen. Omdat chronische darmontsteking zich echter op dezelfde manier manifesteert bij dieren, wordt vermoed dat een mengsel van aanleg, auto-immuunreactie en trigger de oorzaak is. Er zijn ook verschillende vormen van IBD bij katten. Vooral de dikke darm kan bijvoorbeeld worden aangetast - zoals bij colitis ulcerosa. Het is echter ook mogelijk dat in wezen de dunne darm chronisch ontstoken is, zoals meestal het geval is bij de ziekte van Crohn.
De chronische ontsteking zorgt ervoor dat de darmwand van het aangetaste deel in het spijsverteringskanaal dikker wordt. Dit leidt geleidelijk tot een vernauwing van de darmen en verminderde darmmotoriek. Zieke katten kunnen hun voer niet meer goed verteren en hebben last van pijnlijke buikkrampen.
Chronische darmontsteking bij katten herkennen: symptomen van IBD
De symptomen van IBD bij katten zijn afhankelijk van het feit of de chronische ontsteking in de dikke of dunne darm zit. Als de dunne darm wordt aangetast door IBD, manifesteert dit zich meestal door de volgende symptomen:
diarree
● bloed in de ontlasting (herkenbaar aan zwarte ontlasting)
●gewichtsverlies
Als de dikke darm chronisch ontstoken is, is dit te herkennen aan deze symptomen, bijvoorbeeld:
● Veelvuldig gebruik van het toilet met weinig uitwerpselen
● Verhoogde aandrang om te poepen (tenesmus)
● Slijm en bloedsporen in de ontlasting
● Nauwelijks gewichtsverlies
Vaak is er bij IBD ook braken. Ook heeft uw kat soms een opgeblazen buik. De symptomen van chronische darmontsteking zijn niet altijd hetzelfde, maar komen in uitbarstingen voor. Als gevolg van spijsverteringsproblemen kan het voedsel niet meer goed worden verwerkt met als gevolg deficiëntieverschijnselen. Dit bevat:
vermoeidheid
● Vermoeidheid
● Depressie
● Doffe of ruige vacht
Hoe stelt de dierenarts IBD vast?
Helaas zijn de symptomen van IBD niet duidelijk gerelateerd aan deze ziekte. De spijsverteringsstoornissen en deficiëntiesymptomen kunnen ook wijzen op andere ziekten. Omdat de oorzaken niet eenduidig zijn opgehelderd, heeft de dierenarts alleen de mogelijkheid van een uitsluitingsdiagnose om de chronische darmontsteking te identificeren. Met behulp van fecale en bloedonderzoeken, functietesten van bepaalde organen en echografie probeert hij de volgende ziekten uit te sluiten:
● Parasieten, bijvoorbeeld wormen
● Bacteriën, bijvoorbeeld salmonella
● nierproblemen
● leverproblemen
● Overactieve schildklier (hyperthyreoïdie)
● Katachtige leukose (FeLV)
● Katachtige infectieuze peritonitis (FIP)
● Immunodeficiëntie bij katten (FIV)
● Exocriene pancreasinsufficiëntie (EPI - chronische pancreasinsufficiëntie)
● Tumoren in het spijsverteringskanaal
De dierenarts gebruikt ook een uitsluitingsdieet om te testen of uw kat mogelijk lijdt aan een voedselintolerantie of een voedselallergie. Een uitsluitingsdieet kan echter ook IBD verbeteren. Daarom zijn een abdominale echografie en een colonoscopie (endoscopie) belangrijk om de chronische darmontsteking te bevestigen of te weerleggen. Met behulp van een weefselmonster (biopsie) tijdens de colonoscopie en het onderzoek daarvan kan de dierenarts zien of er sprake is van een chronische ontsteking. De echografie is ook belangrijk om tumoren in het spijsverteringskanaal op te sporen of uit te sluiten.
Behandel IBD door het dieet te veranderen
Therapie voor IBD bij katten heeft tot doel de symptomen blijvend te verlichten. Er is momenteel geen remedie. Allereerst probeert de dierenarts het spijsverteringskanaal te kalmeren, deficiëntiesymptomen te corrigeren en een gezond gewicht te behouden door het voer strikt te veranderen. Net als bij de behandeling van voerintolerantie, omvat IBD een uitsluitingsdieet.
Uw kat mag dan alleen voer eten met vlees dat nooit eerder is gegeven - bijvoorbeeld konijn, eend, kalfsvlees of exotische vleessoorten zoals rendieren, elanden, gnoes of kangoeroes. Katten met IBD van de dikke darm hebben ook baat bij een hoger aandeel ruwe celstof in hun voer. Dit kan helpen de darmmotoriek te stimuleren en de consistentie van de ontlasting te verbeteren, zodat uw huisdier de ontlasting gemakkelijker kan passeren.
In ernstige gevallen met ernstige diarree en frequent braken, kan uw kat uitgedroogd zijn. Een infuus kan dan nodig zijn om de vloeistof in evenwicht te brengen.
Ontstekingsremmende medicijnen voor IBD bij katten
Als aanvulling schrijft de dierenarts uw kat ontstekingsremmende medicijnen voor, bijvoorbeeld met de werkzame stof prednisolon. Het verlicht ontstekingen en onderdrukt de auto-immuunreactie in de darmen. Helaas heeft prednisolon soms ernstige bijwerkingen, zoals een verhoogde vatbaarheid voor infecties of diabetes mellitus. Daarom zal uw dierenarts de aanvankelijk hoge dosis in de loop van de tijd verlagen en de intervallen tussen medicijnen verlengen. Dit proces heet "loslaten" en is bedoeld om ervoor te zorgen dat de ontstekingsremmende werking overheerst en de bijwerkingen zo mild mogelijk zijn.
Behandeling met voerveranderingen en ontstekingsremmende medicijnen is mogelijk niet voldoende. In dit geval kan het zinvol zijn om ook antibiotica of sterkere immunosuppressiva (middelen die het immuunsysteem remmen) te geven. Maar u moet dit zeker met uw dierenarts bespreken. Zodra de behandeling de gezondheidstoestand van uw kat met succes heeft gestabiliseerd, is dit de eerste stap naar verbetering. Het is dan belangrijk dat u regelmatig met uw kat naar de dierenarts gaat en alert blijft op eventuele nieuwe opflakkeringen.
Prikkelbare darm syndroom bij katten: wat is het en hoe komt het tot uiting?
Chronische pancreatitis bij katten
Oorzaken van darmobstructie bij katten voorkomen